Hẳn đây không hề là lần trước tiên bạn nghe tới chỉ số ô nhiễm không khí AQI, nhưng chưa chắc bạn đã thực thụ hiểu chỉ số này là gì và mối liên hệ của chỉ số này đối với tình hình sức khỏe của con người chúng ta như thế nào. Trong bài viết ngày hôm nay, hãy cùng nhau phân tích về chỉ số này nhé.
1. Chỉ số không khí AQI là gì?
Chỉ số AQI (Air Quality Index) là một chỉ số dùng để đo lường chất lượng không khí hàng ngày, diễn đạt chừng độ ô nhiễm không khí và ảnh hưởng của nó tới sức khỏe con người. AQI tổng hợp những giá trị của các chất gây ô nhiễm như ozone, bụi mịn, carbon monoxide, lưu hoàng dioxide, và nitrogen dioxide để đưa ra một con số duy nhất, giúp người dân dễ dàng nhận mặt mức độ an toàn của không khí.
2.Các nhân tố cấu thành nên chỉ số chất lượng không khí AQI
Chỉ số AQI được xác định dựa trên nồng độ của các chất gây ô nhiễm chính trong không khí. Mỗi nhân tố này đều có các đặc điểm và mức độ tác động khác nhau đến sức khỏe con người. Dưới đây là những thành phần chính góp phần tạo nên chỉ số không khí AQI.
2.1. Ozone (O3)
Ozone ở tầng đối lưu, còn được gọi là ozone mặt đất, là một chất gây ô nhiễm chính tạo ra khi ánh sáng mặt trời bức xúc với các chất phát thải từ xe pháo và công nghiệp. Ozone mang thể gây ra các vấn đề nguy hiểm về sức khỏe, đặc thù là các vấn đề về hô hấp, viêm phổi và hen suyễn.
2.2. Hạt bụi mịn PM2.5
Hạt bụi mịn PM2.5 là những hạt nhỏ có đường kính 2.5 micromet hoặc nhỏ hơn, sở hữu khả năng xâm nhập sâu vào phổi và thậm chí vào máu. Các hạt này thường khởi hành trong khoảng việc đốt cháy nhiên liệu như xăng dầu, than đá, và những hoạt động công nghiệp, gây ra những bệnh về tim mạch, hô hấp và thậm chí là ung thư.
2.3. Hạt bụi mịn PM10
Hạt bụi mịn PM10 có trục đường kính to hơn PM2.5 nhưng vẫn đủ nhỏ để gây hại lúc hít vào. Chúng thường được tạo ra từ những hoạt động như vun đắp, nông nghiệp, và liên lạc. PM10 với thể gây kích ứng con đường hô hấp, viêm truất phế quản và làm cho trầm trọng các bệnh về phổi.
2.4. Carbon monoxide (CO)
Carbon monoxide là một khí không màu, không mùi, và độc hại, nảy sinh chính yếu trong khoảng việc đốt cháy không hoàn toàn những nhiên liệu hóa thạch. Lúc hít phải, CO có thể ngăn chặn thân thể tiếp nhận oxy, gây ra triệu chứng ngộ độc như đau đầu, chóng mặt, và trong trường hợp hiểm nguy, có thể dẫn tới tử vong.
2.5. Lưu huỳnh dioxide (SO2)
Lưu huỳnh dioxide là một chất khí với mùi hắc, thường phát sinh từ quá trình đốt cháy than đá và dầu lửa. SO2 mang thể gây kích ứng mắt, mũi, và cổ họng, và lúc phối hợp mang nước trong không khí, nó với thể tạo ra mưa axit, gây hại đến môi trường và các công trình vun đắp.
2.6. Nitrogen dioxide (NO2)
Nitrogen dioxide là một chất khí sở hữu màu nâu đỏ, xuất hành từ những hoạt động công nghiệp và liên lạc. NO2 có thể gây viêm con đường hô hấp, giảm chức năng phổi và làm tăng khả năng nhiễm trùng tuyến đường hô hấp, đặc thù là ở trẻ em và người cao tuổi.
3. Mối liên hệ giữa chỉ số AQI và sức khỏe
Chỉ số AQI không chỉ thuần tuý là con số biểu đạt mức độ ô nhiễm không khí, mà còn là thước đo cho chừng độ tác động của chất lượng không khí đến sức khỏe con người. Dưới đây là mối liên hệ giữa các mức chỉ số ô nhiễm không khí AQI và tình trạng sức khỏe.
3.1. Mức 0-50: Tốt (Good)
Ở mức này, chất lượng không khí được xem là phải chăng và ít hoặc không có nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe con người. Mọi người mang thể hoạt động ngoài trời mà không lo lắng về các ảnh hưởng thụ động trong khoảng không khí.
3.2. Mức 51-100: Trung bình (Moderate)
Chất lượng không khí tại mức làng nhàng là chấp nhận được đối với rất nhiều mọi người. Ngoài ra, một số đội ngũ mẫn cảm như người cao tuổi, trẻ thơ, và các người mắc bệnh hô hấp với thể cảm thấy khó chịu nhẹ.
3.3. Mức 101-150: Không lành mạnh đối với các nhóm nhạy cảm (Unhealthy for Sensitive Groups)
Tại mức này, các người thuộc các đội ngũ nhạy cảm sở hữu thể khởi đầu cảm thấy ảnh hưởng tới sức khỏe, trong khi người thường ngày ít mang nguy cơ bị ảnh hưởng. Các triệu chứng với thể bao gồm khó thở, kích ứng mắt, và mệt mỏi.
3.4. Mức 151-200: Không lành mạnh (Unhealthy)
Chỉ số không khí AQI trong khoảng này bắt đầu gây ảnh hưởng bị động tới sức khỏe của tất cả mọi người. Các người mắc bệnh hô hấp hoặc tim mạch mang thể trải qua những triệu chứng nguy hiểm hơn, và các nhóm nhạy cảm nên tránh ra ngoài.
3.5. Mức 201-300: Rất không lành mạnh (Very Unhealthy)
Chất lượng không khí tại mức này được coi là rất không lành mạnh. Cảnh báo sức khỏe được đưa ra cho phần đông dân số, và những triệu chứng như đau ngực, khó thở, và nhức đầu mang thể xuất hiện ngay cả tại những người khỏe mạnh.
3.6. Mức 301-500: Nguy hiểm (Hazardous)
Đây là mức độ nguy hiểm cao nhất của chỉ số AQI, lúc chất lượng không khí phát triển thành vô cùng ô nhiễm. Mọi người đều mang nguy cơ bị tác động nguy hiểm tới sức khỏe, sở hữu các triệu chứng nặng nề và nguy cơ tử vong nếu như xúc tiếp có không khí chỉ cần khoảng dài. Người dân được khuyến cáo tại trong nhà và giảm thiểu hoạt động ngoài trời.
Việc hiểu rõ về chỉ số không khí AQI và mối liên hệ của nó có sức khỏe là điều khôn xiết quan yếu để chúng ta sở hữu thể chủ động kiểm soát an ninh bản thân và gia đình trước những ảnh hưởng của ô nhiễm không khí. Hãy luôn theo dõi chỉ số ô nhiễm không khí AQI và mang những biện pháp thích hợp để duy trì sức khỏe trong các ngày chất lượng không khí kém.
Comments